Văn hóa của đồng bào Cơ Tu ở Đà Nẵng vẫn âm thầm tồn tại với những giá trị đặc sắc dù đang đối diện nguy cơ mai một. Từ mong muốn đưa di sản đến gần hơn với giới trẻ, 5 sinh viên Trường Đại học FPT phân hiệu Đà Nẵng đã thực hiện dự án “Cơ Tu-Gether: Một vòng bản nhỏ - Ngàn câu chuyện lớn”, kết hợp trải nghiệm văn hóa, workshop, MV 2D và truyền thông đa kênh. Chỉ trong thời gian ngắn, dự án đã tạo được sức lan tỏa mạnh mẽ và trở thành điểm nhấn đáng chú ý trong Ngày hội Di sản Văn hóa Đà Nẵng 2025.

Ở phía tây Đà Nẵng, những nếp nhà Gươl, tiếng nói bản địa, hoa văn thổ cẩm và nghề đan lát đã gắn bó với đồng bào Cơ Tu qua nhiều thế hệ. Thế nhưng, dưới tốc độ phát triển của đô thị hiện đại, các giá trị ấy đang dần lùi vào phía sau. Lớp trẻ trong làng ít còn theo nghề truyền thống, còn nhiều bạn trẻ thành phố lại gần như không biết đến sự hiện diện của văn hóa độc đáo này ngay bên cạnh mình.

Trăn trở trước thực trạng đó, nhóm sinh viên Truyền thông đa phương tiện của Trường Đại học FPT phân hiệu Đà Nẵng đã bắt đầu hành trình Cơ Tu-Gether. Dự án triển khai dự án từ ngày 15/09/2025 đến 08/12/2025. Với mục tiêu rõ ràng, dự án làm mới cách kể câu chuyện về văn hóa Cơ Tu bằng góc nhìn của người trẻ, trực quan, dễ tiếp cận và giàu cảm xúc.

Nhóm các bạn trẻ gồm Nguyễn Thị Phương Na, Trần Nguyễn Quang Vinh, Lê Thị Thanh Trung, Trần Bảo Trúc và Nguyễn Ngọc Mai Chi.

Nguồn cảm hứng của dự án bắt đầu từ chuyến ngoại khóa tại Bảo tàng Đà Nẵng. Phương Na chia sẻ: “Trước chuyến đi, tụi em hầu như không biết gì về Cơ Tu. Nhưng khi tận mắt thấy hiện vật và lắng nghe những câu chuyện, tụi em nhận ra một nét đẹp rất gần nhưng lại bị lãng quên.” Chính sự tò mò ấy đã đưa nhóm đến thôn Tà Lang - Giàn Bí để tìm hiểu sâu hơn, nơi họ đối diện thực tế rằng nhiều nghề truyền thống đang thiếu người kế thừa và văn hóa có nguy cơ bị mai một. Từ đó, nhóm đặt ra câu hỏi lớn: làm sao để văn hóa Cơ Tu có thể trở lại gần gũi với chính người trẻ Đà Nẵng hôm nay?

Các nghệ nhân trăn trở gìn giữ nghề thủ công truyền thống của đồng bào Cơ Tu.

Điểm nhấn của Cơ Tu-Gether là sự kiện “Cùng nhau dạo bản” tại Bảo tàng Đà Nẵng, thu hút hơn 300 người tham dự. Không gian được tái hiện như một vòng bản thu nhỏ, nơi người trẻ có thể trực tiếp chạm vào văn hóa Cơ Tu qua nhiều trải nghiệm: xem hiện vật thổ cẩm - đan lát - điêu khắc, thử trang phục truyền thống, thưởng thức món ăn bản địa, may dây buộc tóc, tham gia trò chơi mô phỏng sinh hoạt và xem MV 2D “Ma’nuih Katu” - ca khúc rap tiếng Cơ Tu mang tinh thần hiện đại. Nhờ cách tiếp cận đa giác quan này, văn hóa không còn là điều xa xôi mà trở thành trải nghiệm chân thật.

Anh Nguyễn Việt Hưng, một khán giả tham gia sự kiện, chia sẻ: "Tôi rất vui vì đây là lần đầu tiên tôi được trải nghiệm hoạt động như thế này và vui nhất là tôi được tham gia workshop làm dây buộc tóc. Sự kiện đã giúp tôi biết thêm nhiều nét văn hóa và truyền thống đặc biệt của người Cơ Tu.”

Nghệ nhân A Lăng Mỹ cũng bày tỏ niềm vui khi được truyền nghề cho người trẻ - điều giúp nghề truyền thống có cơ hội tiếp tục.

Những sản phẩm thủ công được trưng bày tại sự kiện.

Nghệ nhân A Lăng Mỹ hướng dẫn các bạn trẻ nghề đan lát truyền thống của người Cơ Tu.

Trong quá trình triển khai, nhóm nhận được sự hỗ trợ từ người dân Tà Lang - Giàn Bí và Bảo tàng Đà Nẵng. Các nghệ nhân và chuyên gia trực tiếp hướng dẫn, giúp dự án giữ được tinh thần văn hóa Cơ Tu một cách chính xác và tôn trọng. Nhờ sự chỉn chu ấy, sự kiện nhanh chóng tạo được tiếng vang, trở thành điểm nhấn của hoạt động Di sản Văn hóa Đà Nẵng 2025 và thu hút sự chú ý của hơn 30 cơ quan báo chí, truyền hình quốc gia

Phó Giám đốc Bảo tàng Đà Nẵng, bà Ngô Thị Bích Vân, nhận định: “Khi người trẻ kể văn hóa bằng ngôn ngữ của thời đại họ, di sản trở nên gần gũi và lan tỏa hơn.”

Dự án ghi dấu ấn mạnh mẽ khi xuất hiện trên hơn 30 kênh báo chí và truyền hình quốc gia.

Dù bắt đầu từ môn học, Cơ Tu-Gether được triển khai như một dự án văn hóa thực thụ: khảo sát thực địa, xây dựng nội dung, thiết kế ấn phẩm, sản xuất MV và tổ chức sự kiện. Với nhóm sinh viên, đây là hành trình trưởng thành và là bài học về trách nhiệm với di sản.

Phương Na chia sẻ: “Điều tụi em vui nhất là thấy người trẻ thật sự quan tâm. Khi họ chủ động tìm hiểu, văn hóa đã được chạm đến.”

Bạn Nguyễn Thị Phương Na, Trưởng dự án “Cơ Tu-Gether” (ngoài cùng, phải) check-in tại sự kiện “Cơ Tu-Gether: Cùng nhau dạo bản”.

Cơ Tu-Gether chứng minh rằng văn hóa truyền thống hoàn toàn có thể sống động trở lại nếu được kể bằng trải nghiệm thật, cảm xúc thật và sự dẫn dắt của người trẻ. Từ một vòng bản nhỏ, dự án đã mở ra những câu chuyện lớn - những câu chuyện tiếp tục được thế hệ trẻ viết tiếp trong hành trình gìn giữ và tôn vinh bản sắc địa phương.

Lil Mỹ Duyên